ΕΣΤΙΑ. Η θεά του σπιτιού

Πρώτο παιδί του Κρόνου και της Ρέας. Θέα του σπιτιού και της οικογένειας. Εντάχθηκε στο Πάνθεο των Ολύμπιων θεών, αλλά αργότερα αντικαταστάθηκε από το θεό Διόνυσο. Ήταν αυτή που φρόντιζε την ιερή φλόγα στον Όλυμπο και βωμός της υπήρχε σε κάθε οικογενειακή εστία.  

Στο μαντείο των Δελφών υπήρχε βωμός της Εστίας και δίπλα σε αυτόν βρισκόταν ο «ομφαλός», που σημάδευε το κέντρο της γης. Οι αρχαίοι παρομοίαζαν τη γη με γήινο δίσκο που περιβάλλονταν από τον Ωκεανό και τον σκέπαζε ο στέρεος θόλος του ουρανού. Η ύπαρξη βωμού της Εστίας στους Δελφούς αντανακλούσε την πίστη των αρχαίων για την ύπαρξη μια κεντρικής φωτιάς μέσα στο γήινο δίσκο. Έτσι η Εστία ταυτίστηκε με τη Γη. 

Στους Ορφικούς, η Εστία δεν ήταν μόνο η γη, που έχει στο κέντρο της την φωτιά ως πηγή ζωής, αλλά ήταν και η γη ως κέντρο του κόσμου. Αυτός ο χαρακτήρας της Εστίας εξηγεί και το μύθο περί παρθενίας της. Η Εστία ήταν μια θεά παρθένα επειδή η γη, εξαιτίας της σταθερότητας της, δεν έρχεται σε επαφή με τα κινητά στοιχεία του ουρανού.  

Η Εστία συμβολίζει την εστία φωτιάς στο κέντρο ενός βωμού, την εστία στο κέντρο της κατοικίας, την εστία της πόλης, της Ελλάδας, την κεντρική φωτιά της γης και την ίδια τη γη, ως σταθερή εστία του σύμπαντος.

Ορφικός Ύμνος προς την Εστία

Ἑστία εὐδυνάτοιο Κρόνου ѳύγατερ βασίλεια,
ἣ μέσον οἶκον ἔχεις πυρὸς ἀενάοιο, μεγίστου,
τούσδε σὺ ἐν τελεταῖς ὁσίους μύστας ἀναδείξαις,
ѳεῖσ' αἰειѳαλέας, πολυόλβους, εὔφρονας, ἁγνούς·
οἶκε ѳεῶν μακάρων, ѳνητῶν στήριγμα κραταιόν,
ἀιδίη, πολύμορφε, ποѳεινοτάτη, χλοόμορφε·
μειδιόωσα, μάκαιρα, τάδ' ἱερὰ δέξο προѳύμως,
ὄλβον ἐπιπνείουσα καὶ ἠπιόχειρον ὑγείαν
Ω Εστία βασίλισσα, θυγατέρα του ισχυρού Κρόνου,
συ η οποία κατέχεις το μέσο της κατοικίας του αιωνίου μεγίστου πυρός, είθε συ αυτούς εδώ τους ιερούς μύστες να τους αναδείξης κατά τις τελετές και να τους κάνεις να είναι πάντοτε θαλεροί, πολυευτυχισμένοι ευφρόσυνοι, αγνοί συ είσαι η κατοικία των μακαρίων
θεών, το ισχυρόν στήριγμα των ανθρώπων συ η αιωνία, η πολύμορφη, η περιπόθητη, η όμοια με χλόη πού σκορπίζεις μειδιάματα, ή μακαρία, δέξου με προθυμία αυτές τις θυσίες και φύσηξε μας ευτυχία και την υγεία, πού καταπραύνει τον άνθρωπο.